Think Tank Feministyczny
Ewa Charkiewicz, Anna Zachorowska. Projekt do dyskusji 1 marca 2007
Kurs online - wprowadzenie do feministyczej krytyki ekonomii
letni semestr 2007
na www. ekologiasztuka.pl/think.tank.feministyczny
Cele:
Wprowadzenie podstawowych pojęć i debat z feministycznej krytyki ekonomii
Spodziewane rezultaty:
Uczestniczki będą potrafiły
- posługiwać się podstawowymi pojęciami z feministycznej krytyki ekonomii;
- wskazać związki między polityką gospodarczo-społeczną a relacjami płci i położeniem kobiet;
- zanalizować wypowiedzi tzw. ekonomicznych ekspertów w mediach i polityków z perspektywy ich społecznych i ‘genderowych’ konsekwencji, oraz zaproponować alternatywne podejścia.
Dla kogo:
Pracowniczki naukowe i studentki nauk społecznych; działaczki i pracowniczki NGOs; dziennikarki; także mężczyźni.
W trakcie kursu pragniemy przedstawić debaty w dziedzinie feministycznej krytyki ekonomii, polityki społeczno-gospodarczej, oraz ekonomicznej globalizacji, które w latach 90. XX wieku wyodrębniły się jako ekonomia feministyczna. W naszym kraju mamy sporo badań na temat sytuacji kobiet na rynku pracy, w tym także analizy instytucjonalne, rozwija się tematyka pracy opiekuńczej. Feministyczne krytyki ekonomii są jeszcze mało znane. Opublikowana została jedna książka, pod redakcją A. Geske Dijkstra, Janneke Plantega. Ekonomia i płeć. Pozycja zawodowa kobiet w Unii Europejskiej. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne 2003. Ekonomia feministyczna jest współczesnym nurtem ekonomii heterodoksyjnej, to znaczy transformuje bądź odcina się od narzędzi, postulatów i kategorii wypracowanych przez ekonomią głównego nurtu.
Głównymi kategoriami analizy w tej szkole ekonomii jest zróżnicowanie pod względem płci i relacje płci w ekonomicznej teorii i praktyce, zaś przedmiotem są ekonomiczne skutki nierówności wszechobecnych w relacjach społecznych. Feministyczne ekonomistki zajmują się między innym badaniami podziału pracy, czasu, dochodów według płci. Jednym z fundacyjnych założeń ekonomii feministycznej jest zakwestionowanie takiej koncepcji ekonomii i rynku, która ogranicza je do monetarnej wymiany rynkowej, a wyklucza poza ten obszar sfery reprodukcji ludzi i opiekuńczej, bezpłatnej pracy domowej - która jest wykonywana w przeważającej mierze przez kobiety. Czerpiąc z dorobku feministycznej filozofii, feministyczne ekonomistki ukazują męskie uprzedzenia w konstrukcji naukowego i gospodarującego podmiotu. Naukowiec-ekonomista czy kierujący się własnym interesem i maksymalizacją zysku podmiot rynkowy są produktami takiej wizji nauki, gospodarki i społeczeństwa czy gospodarstwa domowego, które odzwierciedlają i wdrażają epistemologiczny, ekonomiczny i polityczny przywilej męskiego podmiotu. Dla wielu z nas gender (rodzaj, płeć społeczno-kulturowa) jest kategorią relacyjną w tym sensie, że zarówno dotyczy relacji płci, jak i jest używana współzależnie z takimi kategoriami jak klasa, rasa, pochodzenie etniczne czy naród, co pozwala lepiej zrozumieć i przeciwdziałać przyczynom nierówności. Feministyczne ekonomistki zaangażowały się także w analizy postępującej od lat 70. XX wieku restrukturyzacji i ekonomicznej globalizacji. Polska transformacja wpisuje się w te zmiany. Toteż feministyczne krytyki ekonomii i alternatywne propozycje, a także ich adaptacja do polskiego kontekstu pomogą nam wypracować feministyczne analizy zmian, jakie zaszły w naszym kraju.
Metodologia
Forum internetowe, lista dyskusyjna, biblioteka online
Nasz kurs jest zorganizowany na zasadzie debaty, opartej na tekstach ekonomistek feministycznych i na przykładach zaczerpniętych z naszej codzienności.
Co dwa tygodnie będziemy dyskutować kolejny artykuł i/bądź studium przypadku. Dyskusje nad tekstami będziemy prowadzić na Forum, według metodologii zaproponowanej poniżej.
Teksty i inne materiały na kolejne sesje znajdziecie w katalogu kurs online - wprowadzenie do feministycznej krytyki ekonomii. Serdecznie zapraszamy do proponowania waszych publikacji, czy tekstów, które uważacie za istotne do zamieszczenia w naszej bibliotece.
Do wymiany informacji, i w celu bieżącej ewaluacji kursu założona została lista dyskusyjna femekonomia@googlegroups.com.
Dostęp do artykułów i do Forum – tylko po zalogowaniu się na stronie think tanku feministycznego. Zgodnie z umową z wydawcami- właścicielami praw autorskich - niektóre artykuły możemy udostępniać tylko zarejestrowanym uczestniczkom i uczestnikom kursu. Ograniczenie dostępu będzie zaznaczone na każdym tekście, którego ono dotyczy. Otrzymacie od nas specjalne haslo dostępu do tych artykułów. Na znaczną część tekstów mamy zgodę autorek/autorów i/bądź wydawców na polskie tłumaczenie i zamieszczenie w bibliotece online think tanku feministycznego bez ograniczeń.
Forum. Zakładać będziemy forum na każdą sesję, a także osobne Forum do odnotowywania pytań i problemów, które wychodzą poza zakres pojedyńczych sesji. Wrócimy do nich na zakończenie kursu. W dyskusji na Forum można uczestniczyć w dowolnym czasie. Po dwóch tygodniach robimy podsumowanie tej dyskusji, po czym przechodzimy do kolejnego tematu.
Aby ułatwić debatę, będziemy budować na naszej stronie słownik pojęć, jakimi posługują się ekonomiści i feministyczne ekonomistki, a także zrobimy linki do wikipedii, encyklopedii pwn czy encyklopedii zarządzania. Po każdej sesji pojęcia będziemy wprowadzać do zbiorczego słownika.
Proponujemy następująca metodologię dyskusji nad tekstami
- na dwa tygodnie przed sesją na stronę wkładamy materiały do dyskusji;
- tekst włożony na stronę będzie opatrzony krótkim komentarzem (skąd dany tekst, główne problemy, jakie podejmuje, pytania do dyskusji), oraz wyjaśnieniem pojęć;
- uczestniczki prosimy o dyskusję nad tekstem na forum na www.ekologiasztuka.pl/think.tank.feministyczny/. Spodziewamy się pytań o pojęcia, o wyjaśnienie ujęć problemów, a także uwag, komentarzy, odniesień do bieżącej rzeczywistości. Osoby, które będą chciały otrzymać Dyplom Ukończenia Kursu prosimy o podjęcie się przygotowania co najmniej jednego streszczenia artykułu, studium przypadku i podsumowania dyskusji (więcej w sekcji o Kryteriach uzyskania dyplomu, poniżej). Takie podsumowanie powinno być zrobione nie później niż dzień przed sesją na której dany temat jest omawiany.
Ewaluacja
Proponujemy wykorzystanie listy dyskusyjnej do bieżącej ewaluacji. Wszystkie propozycje zmian mile widziane. Po trzeciej sesji (po dyskusji merytorycznej) proponujemy dyskusję ewaluacyjną na forum.
Kryteria uzyskania Dyplomu Ukończenia Kursu
(1) aktywny udział w dyskusji na Forum w co najmniej 6 sesjach (na 8)
(2) przygotowanie co najmniej jednego streszczenia artykułu i podsumowania dyskusji (do wybory; prosimy składać propozycje przez listę dyskusyjną)
(3) udział w grupowym bądź indywidualnym projekcie (lokalne badania, analiza problemu, analiza tekstów w mediach)
Dalsze plany:
Będziemy starać się o grant na
- nagrody dla wybranych projektów
- roboczą konferencję z udziałem feministycznych ekonomistek z innych krajów jesienią 2007.
- publikację książkową.
Plan kursu
Sesja 1. 4 marca, niedziela, godz. 16 – 18
dyskusja na Forum od 2 marca
Dyskusja nad planem kursu i tematyką. Ekonomia, gospodarka, rynek – dlaczego feministki angażują się w krytykę ekonomii
Julie A. Nelson, Męski punkt widzenia w analizach ekonomicznych
Teksty dodatkowe (Odniesiemy się do nich na kolejnej sesji i będziemy do nich wracać w trakcie całego kursu)
Gillian Hewitson. Przegląd ekonomii feministycznej. La Trobe University, Australia. 2001
Graham Dawson. Rynki i feminizmy. Krytyka feminizmu wolnorynkowego. Open University, 2001.
Polecamy artykuł Hilkke Pietila. Podstawowe założenia ekonomii humanistycznej. Szkic całościowego obrazu gospodarki człowieka z Ecological Economics, 1997 na stronie kampanii Zrobione-Zapłacone Link
Sesja 2 Dyskusja online od 5 marca. Podsumowanie 26 marca – godz. 20 -22
Feministyczna krytyka ekonomii – przegląd debat
Ewolucja dyskursu ekonomicznego i jego przeobrażenia; definicje i podejścia; ekonomiczne wymiary patriarchatu.
Ewa Charkiewicz. Historia dyskursu ekonomicznego w feministycznym ujęciu.
Anna Zachorowska. Różne podejścia w ramach ekonomii.
(graficzne reprezentacje rynku, wg. Diane Elson i Hilke Piettila)
Sesja 3 Dyskusja online od 29 marca. Podsumowanie 11 kwietnia – godz. 20 - 22.
Trzy poziomy feministycznej analizy ekonomii
Diane Elson. Micro, mezo, macro wymiar feministycznej analizy ekonomicznej w kontekście reform. 1994
Studium przypadku: reforma służby zdrowia w Polsce.
Sesja 4 Dyskusja online od 12 kwietnia. Podsumowanie 23 kwietnia – godz. 20 - 22
Gospodarstwo domowe. Gospodarka monetarna i gospodarka opiekuńcza.
Bogusława Budrowska. Praca domowa. 2005
Nancy Folbre, Hearts and Spades: Paradigms of Household Economics, World Development 14 (2) 1986 (udostępnimy polskie tłumaczenie)
Heidi I. Hartmann (1981): ‘The Family as the Locus of Gender, Class, and Political Struggle: The example of Housework”. (udostępnimy polskie tłumaczenie)
Materiały źródłowe:
Xenofont. Ekonomik. Jak wychować żonę – dialog Sokratesa z Isomachem. przekład Antoni Bornikowski. Poznań 1857
Olympe de Gouges. Prawa Kobiety i Obywatelki. Kontrakt Małżeński
Sesja 5 Dyskusja online od 24 kwietnia. Podsumowanie 9 maja – godz. 20 - 22
Ubóstwo i ekonomiczna aktywność kobiet.
Sylwia Chant. Kobieta jako głowa gospodarstwa domowego: niewzruszone przekonania a codzienna rzeczywistość.
Studium przypadku. Warunki pracy kobiet w polskim przemyśle odzieżowym. Raport Koalicji Karat i Clean Clothes Network. 2005.
Materiały źródłowe – Statystyczny obraz sytuacji kobiet w okresie transformacji
Sesja 6. Dyskusja online od 10 maja. Podsumowanie 21 maja – godz. 20- 22 Krytyki neoliberalizmu: model zarządzania (marketyzacja, polityka fiskalna i makroekonomiczna); model podmiotowości (dyspozycyjna, wielozadaniowa, zaangażowana, ofiarna pracowniczka i mikro-businesswoman). Wymiar globalny ekonomicznego zarządzania: – inwestycje, finansowy kapitalizm, przepływy produktów, kapitału i ludzi
Brigitte Young – Dyscyplinary neoliberalizm w Unii Europejskiej a polityka na rzecz równości płci. New Political Economy, Vol. 5. No 1. 2000.
Nilufer Cagatay i Diane Elson. Społeczny wymiar polityki makro-ekonomicznej World Development, 2000
Janet. G. Stotsky. Gender bias in tax system. 1997.
Sesja 7 Dyskusja online od 22 maja. Podsumowanie 30 maja godz. 20 - 22
Migracje
Rachel Kurian. Globalizacja pracy opiekuńczej. 2006
Sesja 8 dyskusja online od 1 czerwca, podsumowanie 11 czerwca godz. 20 - 22
Kobiety i globalizacja
Lourdes Beneria. Globalization, Gender and the Davos Man. (będzie przekład)
Globalne łańcuchy produkcji i konsumpcji - Studium przypadku.
Sesja 9 dyskusja online od 12 czerwca. Podsumowanie 27 czerwca lipca godz. 14 - 18
Podsumowanie kursu .
Ćwiczenie syntetyzujące: praca w grupach: analiza wybranych tekstów ekonomicznych w mediach.
Cześć II (Będziemy starać się o grant)
Projekty indywidualne bądź grupowe (wybór do publikacji)
Wrzesień. Robocza konferencja z udziałem feministycznych ekonomistek z UK i Holandii. Prezentacja projektów.
Prosimy o komentarz.
Napisane przez EwaCh
dnia March 01 2007
2080 czyta ·
Napisane przez 
