SONIA MITRALIA. KOBIETY I KRYZYS W GRECJI: DOMAGAMY SIĘ ABOLICJI DŁUGU. 2012
Drakońskie środki oszczędnościowe i likwidacja usług publicznych wcale nie wyprowadziły Grecji z kryzysu ekonomicznego i są nieefektywne, co przyznają ich autorzy. Spowodowały natomiast radykalne obniżenie dochodów, wywołały głód i bezdomność, ograniczyły dostęp do ochrony zdrowia. Zmniejszono liczbę łóżek szpitalnych, a za każdą usługę medyczną, w tym za porody trzeba płacić 40% kosztów. Cięcia wydatków na leki skazują na śmierć tysiące ludzi, którzy są zależni od specjalistycznej pomocy medycznej. Chorzy na HIV AIDs, czy uzależnieni od narkotyków są pozostawieni sami sobie. Niedożywienie wyniszcza dzieci.

CHRISTINE EWIG. FEMINISTKI A NEOLIBERALNE REFORMY ZDROWIA W CHILE. 2009
WspĂłlnym dla obu faz neoliberalizmu w Chile było przemieszczenie obciążeń związanych z reprodukcją społeczną bezpośrednio na kobiety jako członkinie rodzin i społeczności. Ale inne rodzaje tego typu działań rĂłwnieĹź były szeroko rozpowszechnione. Wprowadzając prywatnych dostawcĂłw usług zdrowotnych do zdominowanego uprzednio przez państwo systemu opieki zdrowotnej, Chile przemieściło swoje zobowiązania socjalne do sektora prywatnego. W dodatku, odpowiadając na wezwanie Banku Światowego do zwiększenia zaangaĹźowania społeczeństwa obywatelskiego , Chile przeniosło pewne aspekty usług opieki społecznej wprost na organizacje pozarządowe (NGO). Jako zapowiedĹş tych reorganizacji państwa drastycznie zmieniły się dyskursy dotyczące roli państwa oraz relacji państwo-obywatel. Domaganie się uniwersalnych praw obywatelskich, niegdyś częste, zastąpione zostało wizją państwa jako ostatniej instancji z ograniczoną odpowiedzialnością za utrzymanie narodowego „kapitału ludzkiego”. Pojęcie obywatela zastąpiono - przynajmniej tam, gdzie wpływy rynku są największe - pojęciem konsumenta.

FRIGGA HAUG. PERSPEKTYWA 'CZTERY W JEDNYM'. MANIFEST NA RZECZ BARDZIEJ SPRAWIEDLIWEGO ĹťYCIA. 2011 [2007]
Na obecnym etapie rozwoju sił wytwĂłrczych, coraz więcej ludzi nie ma dostępu do zatrudnienie lub pozbawiona jest moĹźliwości zarobkowania. Zniechęceni i przygnębieni rosnącym bezrobociem, w dalszym ciągu upatrują jedynej nadziei na zmiany w żądaniu płac i bezpieczeństwa pracy tych, ktĂłrzy jeszcze pracują. Ja poszukuję utopii w opozycji do podejścia skupionego wokół zatrudnienia, ktĂłra nie odrzuca tego typu politycznych żądań, ale jednocześnie ucieleśnia nadzieję wielu innych i dąży w kierunku ludzkiej godności. W sztuce polityki, czego dowiedziałam się od Róşy Luksemburg, nie chodzi o aprioryczne definicje „prawdziwych” celĂłw i ich realizacji; sztuka polityki polega na budowaniu powiązań na rozdrobnionych polach walki, na tworzeniu przestrzeni orientacji, dzięki czemu moĹźna zmienić pojmowanie środowiska zmagań i posunąć się do przodu. Jestem oburzona obietnicami rządĂłw o tworzeniu większej podaĹźy pracy - jakby juĹź nie było wystarczająco duĹźo niezbędnych prac do wykonania. Problemem nie jest wyciągnięcie w magiczny sposĂłb nowej pracy z kapelusza, lecz sprawiedliwa redystrybucja pracy, ktĂłrą juĹź mamy. Nie oznacza to jedynie alokacji miejsc pracy po rĂłwno pomiędzy wszystkich do niej zdolnych. Oznacza to natomiast, Ĺźe kaĹźdy z nas moĹźe sobie wyobrazić zrĂłwnowaĹźoną dystrybucję wszystkich form ludzkiej aktywności - w tym nie tylko zatrudnienia, ale takĹźe reprodukcji, rozwoju osobistego, działalności politycznej.

DEVAKI JAIN, DIANE ELSON I MARZYCIELKI Z CASABLANKI. WIZJE LEPSZEGO śWIATA: OD KRYZYSU EKONOMICZNEGO DO RÓWNOŚCI. 2011 [2010]
W ciągu ostatnich 15 lat jakie upłynęły od IV Światowej Konferencji do spraw Kobiet w Pekinie w niektórych krajach, niektóre zobowiązania Platformy Działania zostały zrealizowane dla niektórych kobiet. Działo się to w kontekście rosnących nierówności pomiędzy krajami, grupami społecznymi, jak i pomiędzy kobietami. Globalizacja przyniosła szybki wzrost PKB oraz wzrost dobrobytu wielu ludziom w niektórych krajach rozwijających się. Nie stało się to jednak udziałem wszystkich, gdyż jednocześnie globalizacja wzmogła problemy związane z bezpieczeństwem żywnościowym, z dostępem do wody, co bardziej obciążyło kobiety odpowiedzialne za dostarczanie wody pitnej, z kryzysem energetycznym6, jak i ze zmianami klimatu i katastrofami ekologicznymi. We wszystkich krajach kryzys finansowy z lat 2008/09 dostarczył nowe powody do przemyślenia polityki społecznej i ekonomicznej i do projektowania nowych koncepcji rozwoju, które zapewniłyby redystrybucję, inkluzję, sprawiedliwość społeczną i ekologiczne bezpieczeństwo dla wszystkich. Niniejszy artykuł jest wkładem do takich przemyśleń.

FLOYA ANTHIAS I NIRA YUVAL-DAVIS. KOBIETY, NARÓD, PAŃSTWO. [1989] 2009


Przy dyskutowaniu, w jaki sposób kobiety wpływają i ulegają wpływom procesów narodowościowych i etnicznych wewnątrz społeczeństwa obywatelskiego, a także sposobów, w jakie odnoszą się do państwa, ważne jest, by pamiętać, że nie ma jednej i jednolitej kategorii kobiet, którą można by w nieproblematyczny sposób analizować jako pole odniesienia dyskursów i polityki etnicznej, narodowościowej lub państwowej. Kobiety są podzielone ze względu na klasę, pochodzenie etniczne czy pozycję w cyklu życia - w większości społeczeństw na różne grupy kobiet nakierowane są różne strategie. Dotyczy to zarówno zbiorowości etnicznych, jak i państwa, w którego granicach zawsze potencjalnie znajduje się wiele grup etnicznych.

RAEWYN CONNELL. REŻIMY PŁCIOWE I PORZĄDEK PŁCI [1986] 2010
Teorie genderowe, prawie że bez wyjątków, koncentrują się na relacjach między jednostkami bądź na społeczeństwie jako całości. Z wyjątkiem dyskusji na temat rodziny, pośredni poziom organizacji społecznej jest zazwyczaj pomijany, pomimo iż jest to najważniejszy z poziomów wymagających przeanalizowania... wiele badań, dzięki którym zmienia się obecne spojrzenie na płeć dotyczy instytucji takich jak praca, rynki, środki masowego przekazu. Kiedy nauki społeczne dostrzegły ich powiązania z płcią następowało to zwykle poprzez wybranie określonej instytucji jako nośnika płci społeczno-kulturowej i seksualności. W tej roli zazwyczaj obsadzano instytucję rodziny oraz więzy pokrewieństwa.Tekst za tekstem na temat klasycznych zagadnień nauk społecznych, takich jak państwo, polityka gospodarcza, urbanistyka, migracja, modernizacja, pomijał bądź marginalizował zagadnienia płci biologicznej oraz społeczno-kulturowej... Jednym z najbardziej znaczących wpływów nowego feminizmu na nauki społeczne było wszechstronne podważenie tych uprzedzeń.

SILVIA FEDERICI. PREKARIAT. PERSPEKTYWA FEMINISTYCZNA. [2006] 2010

„Praca niepewna” [precarious labour] jest pojęciem centralnym dla dzisiejszej dyskusji o kapitalistycznej reorganizacji pracy oraz stosunkach klasowych w globalnej gospodarce. Silvia Federici przeprowadza analizę potencjału i ograniczeń tego pojęcia jako narzędzia analizy i politycznej organizacji. Dowodzi, Ĺźe praca reprodukcyjna jest ukrytym wymiarem pracy i walki, ktĂłry musi zostać dostrzeĹźony w politycznej działalności [lewicowego] ruchu społecznego jeĹźeli ma się on odnosić do kluczowych kwestii, ktĂłre napotykamy organizując się na rzecz alternatyw wobec kapitalistycznego społeczeństwa. Jak walczyć o pracę reprodukcyjną nie niszcząc siebie samych i swoich społeczności? Jak stworzyć samoodradzajacy się ruch? Jak pokonać hierarchię płciową, rasową, pokoleniową, skonstruowaną na dochodach z pracy?

ARIEL SALLEH. O EKO-WYSTARCZALNOŚCI I GLOBALNEJ SPRAWIEDLIWOŚCI (2009)
...mĂłj aktywizm rozpoczął się, czy teĹź moja polityczna świadomość została obudzona, kiedy byłam młodą matką – studentką. Musiałam zacząć pracować. Z tego, co sobie przypominam, w pierwszym roku pracy zarobkowej (była to praca w niepełnym wymiarze) zarobiłam ok. 2 tyś. dolarĂłw – to było dawno temu. Przy rozliczeniu podatkowym poprosiłam rząd o zwrot wydatkĂłw poniesionych w związku z opieką nad dziećmi. Otrzymałam odpowiedĹş, w ktĂłrej rząd uzasadniał dlaczego nie dostanę zwrotu tych kosztĂłw, a mianowicie napisali – Ĺźe na odwrocie rozliczenia podatkowego wydatki na opiekę nad dziećmi zaliczają się do: „zbędnych wydatkĂłw osobistych”. Byłam wtedy matką samodzielnie wychowującą dzieci i nie mogłam wyĹźywić mojej rodziny bez pracy zarobkowej. Pamiętam, Ĺźe strasznie się wtedy rozzłościłam i z dnia na dzień stałam się feministką. Do dziś nie przestałam nią być. KaĹźdą moją polityczną aktywność – czy to związaną ze sprawami środowiska czy pracą akademicką – postrzegam i wykonuję z perspektywy feministycznej. Tym samym moje działania w zakresie nauki oraz krytyka prowadzone są z perspektywy feministycznej.

NANCY FOLBRE. DEWALORYZACJA OPIEKI. FEMINISTYCZNA KRYTYKA GLOBALNEGO KAPITALIZMU. 2010 [2005]
Feministyczna analiza nierówności płci jest ważna sama w sobie, ale także jako metafora innych rodzajów wyzysku. Pomaga wyjaśnić, dlaczego patriarchalny kapitalizm promuje formy konkurencji, które wynagradzają krótkoterminowy sukces kosztem długoterminowej zdolności do podtrzymania życia. Żyjemy w świecie, gdzie kapitalizm i patriarchat są nierozłącznie ze sobą powiązane, zależą jeden od drugiego, a jednocześni uwikłane są w konflikt. Uważam, że napięcie między tymi dwoma systemami pozwala wyjaśnić - na metafizycznym poziomie - gwałtowną polaryzację, której jesteśmy obecnie świadkami: między religijnym fundamentalizmem a neoliberalnym uzależnieniem od mechanizmu rynkowego. Musimy znaleźć lepszą równowagę, rekonfigurować patriarchalne i kapitalistyczne instytucje pod kątem demokracji i szacunku dla praw człowieka. Powinniśmy dążyć do zapewnienia równych szans oraz zabezpieczeń społecznych w ramach ekologicznie zrównoważonej gospodarki globalnej.

LINDA MCDOWELL. PONOWNE SPOJRZENIE NA ŻYCIE BEZ OJCA I FORDA. GENDER, KLASA I ZMIANY W ZATRUDNIENIU W NOWYM TYSIĄCLECIU [2001] 2010
Pytania dotyczące zmian kształtu płciowego podziału pracy w całkowitej reprodukcji społecznej nie są wyłącznym problemem Wielkiej Brytanii, czy rozwiniętego świata uprzemysłowionego. Powszechne wejście kobiet w relacje społeczne płatnego zatrudnienia jest zjawiskiem globalnym, jako Ĺźe rośnie liczba osĂłb zaleĹźnych – bezpośrednio lub pośrednio – od sprzedaĹźy swoich mocy wytwĂłrczych dla codziennej reprodukcji. Bank Światowy obliczył w 1995 roku, Ĺźe np. światowy proletariat składa się z 2,5 miliarda osĂłb, podwajając liczbę sprzed 20 lat (Panitch i Leys 2000). Gdy kapitał stał się mobilny globalnie, wyzyskując klasę pracującą podzieloną ze względu na płeć i rasę, jak i w geograficznie zróşnicowany sposĂłb, gdy praca stała się nieformalna, ruch związkowy został pokonany, gdy polityki neoliberalne zostały wdroĹźone, wĂłwczas zarĂłwno z politycznego jak i z teoretycznego puntu widzenia niezbędne są badania geografĂłw dotyczące zróşnicowanych wymiarĂłw nowych porządkĂłw relacji płci i klas w XXI wieku oraz sposoby w jakie te porządki mogą zostać przełamane i bardziej rĂłwne.

KRISTIN BUMILLER. PRZEMOC SEKSUALNA, FEMINISTKI I NEOLIBERALNE PAŃSTWO. [2008] 2010

Przez prawie 40. lat wspĂłlna kampania feministek przekształciła potoczną świadomość oraz przyczyniła się do rozwoju organizacji zajmujących się problemami przemocy seksualnej. Kampania przeciwdziałania przemocy seksualnej jest często traktowana jako podstawowy składnik współczesnego ruchu feministycznego i fundament feministycznego dyskursu głoszącego autonomię, rĂłwność oraz sprawiedliwość społeczną. Głównym celem tego ruchu było doprowadzenie do uznania szkodliwości przemocy seksualnej oraz wprowadzenie konsekwentnych sankcji wobec sprawcĂłw. Niewątpliwie wysiłek ten był szczegĂłlnie istotny – skierował uwagę na skutki przemocy seksualnej wobec kobiet oraz na potrzebę powszechnego zaangaĹźowania w przeciwdziałaniu tej przemocy. JednakĹźe feministki nie posiadały całkowitej kontroli nad tym procesem; były uwikłane w jawną i ukrytą zaleĹźność od rządowego aparatu przymusu, ktĂłry miał zapewniać bezpieczeństwo kobiet.

JOAN ACKER. GENDER: OD RÓL PŁCIOWYCH DO UPŁCIOWIONYCH INSTYTUCJI [1992] 2010
Czy istniałby w takim kształcie jak dziś przemysł i struktury wojskowe, państwo czy też gospodarka kapitalistyczna jeśli gender nie byłoby organizującą i porządkującą regułą w społeczeństwie? W jaki sposób interes mężczyzn, jak też społeczno-kulturowa męskość w różnych przejawach, jest sprzężona z tworzeniem i odtwarzaniem określonych instytucji? W jaki sposób procesy podporządkowania i wykluczania kobiet są wpisane w codzienne funkcjonowanie instytucji?

LINDA MARTÍN ALCOFF. W JAKI SPOSÓB EPISTEMOLOGIA JEST POLITYCZNA? [1993] 2009



Istnieje wiele przykładĂłw sytuacji, w ktĂłrych hierarchia dyskursywnego autorytetu przeciwstawia się ewidentnej logice lub podstawowym empirycznym zasadom byle tylko utrzymać system uprzywilejowania... Akuszerki z ogromnym doświadczeniem w odbieraniu porodĂłw traktuje się z mniejszym zaufaniem niĹź męskich połoĹźnikĂłw świeĹźo po szkole medycznej. Pracownice i pracownicy o doświadczeniu kilku dekad przy linii montaĹźowej są zwykle ignorowani przy podejmowaniu decyzji odnośnie zwiększenia wydajności na rzecz wyszkolonych w koledĹźach „ekspertĂłw” od efektywności. Przykłady te zadają kłam podstawowym regułom empirycznym oraz temu, co podpada jednoznacznie pod „zdrowy rozsądek”. Świadczy to o udziale sił politycznych w określaniu kto moĹźe dysponować dyskursywną wiarygodnością. Stąd zaś wynika, Ĺźe wiele jeśli nie większość dyskursywnych sytuacji jest politycznych w tym sensie, Ĺźe to, komu się przyznaje głos, kogo się słucha z uwagą, kto dysponuje kapitałem zaufania a kto będzie prawdopodobnie pominięty lub się mu / jej nie uwierzy, stanowi częściowo funkcję istniejącej w społeczeństwie hierarchii statusĂłw politycznych.

HEIDI HARTMANN. NIESZCZĘŚLIWE MAŁŻEŃSTWO MARKSIZMU I FEMINIZMU [1979] 2010
”

”Małżeństwo” marksizmu i feminizmu jest jak związek męża i Ĺźony opisany w angielskim prawie zwyczajowym: marksizm i feminizm są jednością, a tą jednością jest marksizm1. Niedawne prĂłby, by zintegrować marksizm i feminizm nie satysfakcjonują nas jako feministek, poniewaĹź podporządkowują feministyczne zmagania „szerszej” walce z kapitałem. Ciągnąc dalej to porĂłwnanie, potrzebujemy albo uzdrowienia tego małżeństwa, albo rozwodu.

SUSAN BORDO. UCIECZKA KU OBIEKTYWNOŚCI [1999] 2009



10 listopada 1619 r. Kartezjusz miał serię snĂłw: dziwacznych, fantastycznych sekwencji w oczywisty sposĂłb nacechowanych lękiem i przeraĹźeniem. Sny te – ktĂłre większość jego czytelnikĂłw z całą pewnością odebrałaby jako koszmary – zinterpretował jako objawienie, iĹź kluczem do zrozumienia wszechświata jest matematyka. Stanowcza i Ĺźenująco pozytywna wykładnia owych snĂłw funkcjonuje jako podręcznikowa anegdota – symbol siedemnastowiecznego projektu racjonalistycznego. Projekt ten, jak oficjalnie podaje większość tekstĂłw historycznych czy filozoficznych, ukazuje siedemnastowieczną kulturę w podobny sposĂłb, w jaki Kartezjusz opisywał swoje sny. Przedstawia się nam intelektualne pierwociny, świeĹźo uzyskaną pewność siebie, zupełnie nową wiarę w to, Ĺźe nauka – uzbrojona w dyskurs matematyczny i „nową filozofię” - jest zdolna odszyfrować język przyrody...

IRIS MARION YOUNG. BEZSTRONNOŚĆ I OBYWATELSKA SFERA PUBLICZNA [1985] 2009



...w niniejszym tekście będą przekonywać zwolennikĂłw i zwolenniczki współczesnej polityki emancypacyjnej do zerwania z myślą nowoczesną, zamiast odzyskiwania stłumionych moĹźliwości związanych z nowoczesnymi ideałami politycznymi. Oczywiście to, czy uznajemy swą ciągłość z nowoczesną teorią i praktyką polityczną, czy teĹź dokonamy z nimi zerwania, moĹźe być jedynie wyborem, mniej lub bardziej rozsądnym, opartym na pewnych przesłankach i interesach. PoniewaĹź teoria i praktyka polityczna od XVIII do XX w. nie stanowi jedności, przez co nawet wyraĹźenie „nowoczesna teoria polityczna” staje się problematyczne, współczesna teoria i praktyka jest zarĂłwno przedłuĹźeniem pewnych aspektĂłw politycznej przeszłości Zachodu, jak i zerwaniem z nimi. Jednak z punktu widzenia interesu feministycznego, polityka emancypacyjna wiąże się z odrzuceniem nowoczesnych tradycji Ĺźycia moralnego i politycznego.

LISE W. ISAKSEN. UPŁCIOWIENIE OBCEGO. WĘDRUJĄCE PRACOWNICE OPIEKI. POLSKO-WŁOSKI PRZYKŁAD. 2009
Możliwość podjęcia pracy w charakterze pracownicy domowej w nieformalnej gospodarce przyciągnęła tysiące Polek do miejskich i wiejskich regionów Włoch. W artykule przeanalizuję fenomen globalnej pracy pomocy domowych używając jakościowych danych z Sycylii oraz w szczególności przedyskutuję w jaki sposób społeczna i emocjonalna rola polskiej pomocy domowej jest negocjowana i kształtowana w kontekście sycylijskiej rodziny z klasy średniej.
Perspektywa teoretyczna, jaką przyjęłam zainspirowana jest esejem Georga Simmla „Obcy”.

LISE W. ISAKSEN. DYNAMIKA GLOBALNGO HANDLU OPIEKĄ. PIELĘGNIARKI IMIGRANTKI W NORWEGII. 2009
...Norwegia jest jednym z bogatych krajów, które stanęły w obliczu niedoboru pracowników opieki...Rząd konstruuje deficyt opieki jako problem ilościowego niedoboru pielęgniarek i pracowników opieki, i określa międzynarodową rekrutację jako rozwiązanie deficytu opieki....Moim celem jest zaprezentowanie feministycznej analizy przyczyn kryzysu opieki i co się nań składa, oraz przeanalizowanie instytucjonalnych odpowiedzi na deficyt opieki. Toteż przyjrzę się jak reżimy migracyjne organizują międzynarodową rekrutację pielęgniarek, jak lokalne rynki pracy reagują na przybycie imigrantek i jakie są osobiste doświadczenia samych imigrantek.

EWA PŁONOWSKA-ZIAREK. STRAJKUJĄCE NAGIE ŻYCIE: UWAGI O BIOPOLITYCE RASY I GENDER [2008]
...W odpowiedzi na propagandę sprzeciwu wobec uzyskaniu praw wyborczych przez kobiety, Lytton twierdziła, Ĺźe strajki głodowe nie są niedorzecznymi atakami histerii, ale wykalkulowanym wyborem, dokonanym w ostateczności, przez „armię” wywłaszczonych. Jako „wojenny” akt, poprzez paradoksalne środki samo-uszkadzania i odmowy, strajki głodowe pozwalały sufraĹźystkom na kontynuowanie ich rewolucyjnej walki bez bezpośredniego angaĹźowania się w wojnę. Ponadto, poprzez rozszerzenie moĹźliwości walczenia od sfery publicznej po samo więzienie, strajk głodowy przemienił uwięzienie w nowy środek „walczenia za sprawę”, transformując karę w rebelię, zmieniając podległość w dwuznaczną polityczną działalność samo-okaleczania...

ARIEL SALLEH. GŁĘBIEJ NIŝ GŁĘBOKA EKOLOGIA. SPRZĘŝENIE EKOFEMINISTYCZNE [1984] 2009

Ruch ekologii głębokiej, używając ogólnego zwrotu Człowiek, zakłada z góry, w sposób bezkrytyczny, różnice między płciami, jednocześnie przeoczając znaczenie tych różnic. Przeocza konstatację, że gdyby życiowe doświadczenie kobiet było uznane za istotne i otrzymało legitymizację w naszej kulturze, mogłoby się stać żywą społeczną podstawą dla alternatywnej świadomości, którą ekolodzy głębocy usiłują sformułować i wprowadzić jako abstrakcyjny konstrukt etyczny.